درامد استخراج
با وجود مقررات سختگيرانه درباره استخراج بيت كوين در ايران، تب اين فعاليت همچنان داغ است. اما درآمد استخراج بيت كوين در ايران واقعا چقدر است؟خريد ماينر و درامد عالي! دستگاه استخراج را به برق بزن و پول پارو كن؟ بازگشت سرمايه 4 ماهه؟ رفتن راه صدساله در يك شب؟ همه اين سوالات و شايعات موجود در زمينه استخراج بيت كوين، ما را بر آن داشت تا مقالهاي در اين خصوص تهيه و تنظيم كنيم.
استخراج بيت كوين را ميتوان به زبان ساده اينگونه تعريف كرد: دريافت پاداش در ازاي اهداي قدرت دستگاه استخراج به شبكه كه به تاييد تراكنشها و برقراري امنيت آن منجر ميشود.
ماينرها با بررسي و صحتسنجي اطلاعات تراكنشها، امنيت شبكه را تأمين ميكنند. شبكهاي كه در ازاي مشاركت و براي بهروز نگهداشتن بلاك چين بيت كوين به ماينرها بيت كوين پاداش ميدهد.
پرداختن به استخراج هميشه به معناي سودآوري آن نيست. فقط وقتي ارزش بيت كوينهاي كسبشده از مجموع هزينههاي استخراج بيشتر باشد، اين فعاليت سودآور و درآمدزا تلقي ميشود.
ماينينگ هم مانند هر فعاليت اقتصادي ديگري نيازمند به ابزار و هزينههاي جانبي است. براي استخراج بيت كوين علاوه بر دستگاهاي استخراج، به برق مناسب هم نياز داريم چون اين فعاليت برق بسيار زيادي مصرف ميكند. علاوه بر هزينه برق، با ورود دستگاههاي جديد به بازار دستگاههاي استخراج قديمي پس از مدتي ديگر سودآوري ندارند.
بنابراين درآمد يك ماينر به طور مستقيم با زمان بازگشت سرمايه گره خورده است. زمان بازگشت سرمايه به مدت زماني گفته ميشود كه پول سرمايهگذاري شده بر ميگردد و تازه بعد از آن است كه ميتوان نام بقيه درآمد حاصله را «سود» ناميد.
عوامل مؤثر در سودآوري استخراج بيت كوين
فاكتورهاي مختلفي وجود دارند كه تعيين ميكنند آيا استخراج بيت كوين هنوز هم يك سرمايهگذاري سودآور محسوب ميشود يا خير؟ اين موارد شامل قيمت ماينر، مصرف انرژي، هزينهي برق، قيمت بيت كوين، قدرت دستگاه، سختي استخراج، كارمزد استخر و عواملي از اين قبيل است كه در ادامه هر كدام را به صورت جداگانه بررسي ميكنيم.
قيمت ماينر و نرخ هش دستگاه
در سالهاي اوليه معرفي بيت كوين، اين ارز ديجيتال با استفاده از كامپيوترهاي شخصي و تنها با CPU يا كارت گرافيك (GPU) استخراج ميشد. اما با روي كار آمدن تراشههاي مدار مجتمع برنامهپذير يا همان ايسيك، كه قدرتي صد برابر كامپيوترها داشتند، روشي به جز خريد دستگاه مخصوص استخراج براي ماينينگ بيت كوين ناكارآمد و منسوخ شد.
دستگاههاي مخصوص استخراج يا همان ASICها در مدلهاي گوناگون و تحت برندهاي خاص توليد ميشوند. هر دستگاه يك قدرت پردازش خاص دارد كه به آن نرخ هش يا هش ريت (Hash rate) هم گفته ميشود. قدرت يك دستگاه همان ميزان پردازشي است كه ميتواند انجام دهد.
اگر فاكتور مصرف برق را در نظر نگيريم، هر چه يك دستگاه استخراج قدرت بيشتري داشته باشد، سودآوري آن هم بالاتر است. قدرت دستگاههاي استخراج را با ميزان توليد هش بر ثانيه نمايش ميدهند مثل: 14 تراهش برثانيه (TH/S)
شركتهاي توليدكنندهي ماينرهاي ايسيك، به طور مداوم دستگاههاي جديدي را با توان پردازشي يا همان نرخ هش بالاتر به بازار عرضه ميكنند.
با عرضهي ماينرهاي ايسيك جديد با توان محاسباتي بالا، دستگاههاي قديمي عملاً ناكارآمد ميشوند.
ورود ماينرهاي قويتر به عرصهي استخراج بيت كوين سبب ناكارآمدي يا از رده خارجشدن دستگاههاي قديميتر ميشود. در نتيجه براي اينكه در گردونهي رقابت براي ماينينگ باقي بمانيد و توان رقابت با ماينرهاي قدرتمند را داشته باشيد، نخست بايد دستگاهتان بهروز باشد.
همچنين قيمت دستگاه ماينر يكي ديگر از عواملي است كه به طور مستقيم روي زمان بازگشت سرمايه تاثير ميگذارد.
مصرف انرژي و هزينهي برق مصرفي
ميزان انرژي بسيار زياد مورد نياز براي استخراج بيت كوين باعث شده است تا مصرف برقِ يك دستگاه استخراج و همچنين قيمت برق در يك منطقه تاثير بسيار زيادي بر سودآوري ماينينگ داشته باشد.
هر دستگاه ماينر مصرف برق متفاوتي دارد. مسلم است هنگام تهيه يا خريد يك دستگاه يا ريگ استخراج بايد اين مسئله را مد نظر قرار داد؛ زيرا ميزان بالاي هزينهي برق مصرفي دستگاه ماينر ميتواند نقش نرخ هش در سودآوري را از بين ببرد و حتي باعث ضرر شود.
به عنوان نمونه سودآوري يك دستگاه با قدرت 14تراهش و مصرف برق 1400 وات ميتواند از سودآوري يك دستگاه با 50 تراهش قدرت و مصرف برق 8000 وات بيشتر باشد.
قيمت بيت كوين
با توجه به اينكه ماينرها در ازاي مشاركت در شبكه و استخراج، پاداش خود را به صورت بيت كوين دريافت ميكنند، قيمت بيت كوين يكي از مهمترين عوامل سودآوري ماينينگ محسوب ميشود. همانطور كه پيشتر نيز مطرح شد، قيمت ماينر و هزينهي برق مصرفي مورد نياز براي استخراج بيت كوين را ميتوان دو هزينهي ثابت در عرصهي ماينينگ دانست.
بنابراين براي اينكه فعاليت سودآور باشد و به بياني ساده دخل و خرجش با هم بخواند بايد قيمت بيت كوين از حد مشخصي بيشتر باشد. به عنوان نمونه در اوايل سال 2019 كه قيمت بيت كوين به 3,200 دلار رسيد، بسياري از ماينرها براي جلوگيري از ضرر دستگاههاي خود را خاموش كردند.
ضروري است بدانيم كه قيمت دلار در ميزان سودآوري ماينرها و حتي معاملهگران ايراني، دخيل و تأثيرگذار است.
كارمزد استخر استخراج
افزايش روزافزون محبوبيت بيت كوين و پيوستن بيش از پيش افراد به خيل ماينرهاي اين ارز، سبب شده سختي شبكهي آن به شدت افزايش يابد و در نتيجه كار انفرادي را براي ماينرها دشوار كند و باعث شود ماينينگ شخصي عملاً ناكارآمد و منسوخ شود. به همين دليل، مفهومي به نام استخر استخراج شكل گرفت تا ماينرها از سراسر دنيا به آن بپيوندند و براي افزايش شانس استخراج بلاك جديد، توان محاسباتي خود را با يكديگر به اشتراك بگذارند.
همانطور كه ميدانيد در ازاي عضويت در اين استخرها و استفاده از خدمات آنها بايد كارمزد پرداخت كنيد. البته مبلغ اين كارمزدها چندان بالا نيست و بين صفر تا 4% درآمد حاصل از استخراج است.
قوانين و سياستهاي اتخاذشده در رابطه با ماينينگ
اگر از علاقهمندان و دنبالكنندگان خبرهاي مرتبط با ارزهاي ديجيتال در ايران باشيد، تاكنون متوجه اين موضوع شدهايد كه وضعيت قانونگذاري در رابطه با ارزهاي ديجيتال و استخراج آن در كشورمان به چه صورت است. با توجه به اينكه ده سال از معرفي بيت كوين در جايگاه اولين ارز ديجيتال به جهانيان ميگذرد، هنوز هيچ قانون مدون و مشخصي در رابطه با اين فناوري تصويب نشده است و حتي ممكن است تصميمهاي جديدي كه واليان امر اتخاذ ميكنند، به يكباره اوضاع را دگرگون كند يا شرايط را عوض كند.
قانونگذاري و سياستهاي ضد و نقيض در رابطه با ارزهاي ديجيتال در ايران يكي از خطرات فعاليت در اين عرصه است.
تغيير ناگهاني تعرفه ي برق مصرفي براي ماينينگ و افزايش قيمت آن، يكي از قابل لمسترين اين نمونههاست كه بسياري را به برچيدن و از برق كشيدن دستگاههاي ماينرشان وا ميدارد.
شايد بتوان گفت عدم قطعيت دربارهي شرايط قانونگذاري در آينده، يكي از مهمترين خطراتي است كه فعالان حوزهي ارز ديجيتال و به خصوص استخراج را در ايران تهديد ميكند.
چنانچه ريسكهايي از اين دست را بپذيريم و شرايط خوب پيش برود، با برنامهريزي درست و آگاه بودن به شرايط بازار، ميتوان ماينينگ را سودآور تلقي كرد. اما همواره به خاطر داشته باشيد كه ماينينگ به منزلهي يكشبه به ثروت رسيدن نيست و زمان بازگشت سرمايهي آن تحت تاثير عوامل زيادي است كه بيشتر اوقات به بيش از يك سال هم ميرسد.
سودآوري استخراج را چطور محاسبه كنيم؟
همانطور كه قبلاً گفتيم، عوامل زيادي در ميزان سودآوري و درآمد شما از ماينينگ تأثيرگذار هستند. يك ماينر حرفهاي هميشه تعادل بين هزينه و درآمد را حفظ ميكند و تحت شرايطي كه دستگاههاي او سودآوري كافي نداشته باشد، به دور از هر گونه تصميم احساسي فعاليت خود را متوقف ميكند.
البته مواردي مثل قيمت بيت كوين كه مدام در نوسان است هميشه باعث ميشوند تا در حدس دقيق زمان بازگشت سرمايه دچار اشتباه شويم.
به عنوان مثال اگر يك دستگاه استخراج به جز هزينه برق ماهانه 1 ميليون تومان سودآوري داشته باشد و هزينه تمام شده ما براي دستگاه استخراج به علاوه تجهيزات جانبي حدود 10 ميليون تومان باشد، با فرض ثابت ماندن قيمت بيت كوين و سختي شبكه و سالم ماندن دستگاه، بازگشت سرمايه حدود 10 ماه به طول خواهد انجاميد كه البته معمولا قيمت و سختي شبكه باعث ميشود كه زمان تخميني بازگشت سرمايه تغيير كند.
بنابراين به دليل وجود عوامل غيرقابل پيشبيني، گاهي بازگشت سرمايه از زمان تخمين زده شده سريعتر ميشود و گاهي ماهها از زمان برنامهريزي شده دور ميشويم.
درآمد 7 دستگاه استخراج محبوب در ايران
در اينجا قصد داريم با استفاده از ماشين حساب ماينينگ سايت ارزديجيتال، درآمد و بازگشت سرمايه هفت دستگاه ماينر محبوب در ايران را به صورت تخميني محاسبه كنيم.
Mining profitability calculator by arzdigital.com
شيوهي كار با اين ماشين حساب بسيار ساده است. همانطور كه در تصوير بالا مشاهده ميكنيد، اول بايد از قسمت يكم، ارز ديجيتال مورد نظرتان را مشخص كنيد. اين ارز در اينجا بيت كوين است. سپس با توجه به مشخصات دستگاه ماينر خود از بخش دوم و سوم، به ترتيب واحد توان دستگاه و ميزان توان آن را وارد كنيد.
در قسمت چهارم، ميزان برق مصرفي را به وات وارد كنيد و در بخش بعدي، كه با عدد 5 روي شكل شمارهگذاري شده است، هزينهي برق مصرفي را وارد كنيد.
در اين مقاله، سودآوري دستگاههاي استخراج محبوب را بر اساس هزينهي برق صنعتي و همچنين صادراتي (كه در مجوز ماينينگ اعمال ميشود) محاسبه ميكنيم. علت اين نوع مقايسه اين است كه تا قبل از مصوبه ماينينگ، استخراج بيت كوين در ايران غالبا با برق صنعتي انجام ميشد اما حالا قرار است كه براي آن تعرفه برق جداگانه با نرخ صادراتي در نظر گرفته شود.
براي تخمين زدن سودآوري، تعرفهي برق صنعتي را به طور ميانگين 100 تومان به ازاي هر كيلووات ساعت در نظر ميگيريم و براي تعرفه صادراتي، هزينه آن را حدود 965 تومان به ازاي هر كيلووات ساعت محاسبه خواهيم كرد.
در نهايت در بخش ششم، كارمزد استخر استخراجي را وارد كنيد كه در آن عضويد. از آنجايي كه اين عدد بين 0 تا 4% متغير است، ما ميانگين آن را 2 در نظر گرفتيم.
ميزان سودآوري و درآمد هفت دستگاه ايسيكي كه در ميان ماينرهاي ايراني شناختهشدهاند و بيشتر مورد استفاده قرار ميگيرند، محاسبه شده و در ادامه هر كدام به صورت جداگانه بررسي خواهد شد.
لازم به تاكيد است كه ارقام اعلام شده كاملا تخميني و احتمالي هستند و هيچ تضميني بر دقيق بودن آنها نيست. همچنين همانطور كه گفتيم سودآوري هر دستگاه به صورت لحظهاي و در طول زمان ميتواند تغيير كند.
تاريخ بهروزرساني: اواخر آذر 98
درآمد بيت مين انت ماينر اس 9 جِي (Bitmain Antminer S9j)
دستگاه ماينر S9j كه بين استخراجكنندگان هم محبوبيت بالايي دارد، با قدرت پردازشي 14.5 تراهش بر ثانيه و مصرف برق 1,350 وات يكي از دستگاههاي با توان پردازشي متوسط و مصرف برق پايين است.
Bitmain Antminer S9j
- قيمت: بين 4 ميليون و 500 هزار تا 9 ميليون تومان
- سودآوري فعلي با برق صنعتي: 51 دلار ماهانه ( 660 هزار تومان)
- سودآوري فعلي با برق صادراتي: 14- دلار ماهانه (182 هزار تومان ضرر)
- بازگشت سرمايه با برق صنعتي: بين 7 تا 14 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
- بازگشت سرمايه با برق صادراتي: بازگشت سرمايه نخواهد داشت. (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
درآمد بيت مين انت ماينر اس17 پرو ( Bitmain Antminer S17 pro)
سري 17 انت ماينر كه در سال 2019 توسط بيت مين معرفي شد، پرچمدارهاي اين شركت چيني و جزو پرقدرتترين دستگاههاي حال حاضر صنعت ماينينگ هستند. توان پردازشي مدل S17 Pro كه محبوبيت بيشتري هم نسبت به ساير مدلهاي سري خود دارد، 53 تراهش بوده و مصرف برق آن 2,094 وات است.
Bitmain Antminer S17 pro
- قيمت: بين 31 ميليون تومان تا 43 ميليون تومان
- سودآوري فعلي با برق صنعتي: 204 دلار ماهانه (2 ميليون و 600 هزار تومان )
- سودآوري فعلي با برق صادراتي: 102 دلار ماهانه (1 ميليون و 300 هزار تومان)
- بازگشت سرمايه با برق صنعتي: بين 12 تا 17 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
- بازگشت سرمايه با برق صادراتي: بين 24 تا 33 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
درآمد اينوسيليكون تي 2 توربو (Innosilicon T2T)
از جمله دستگاههاي محبوب بين ماينرهاي ايراني كه قدرت پردازشي قابل توجهي هم دارد، ماينر T2T است كه توسط شركت اينوسيليكون در سال 2018 معرفي شد. قدرت هش اين دستگاه برابر با 30 تراهش بر ثانيه و مصرف برق آن نيز 2,200 وات است.
Innosilicon T2 Turbo
- قيمت: بين 10 تا 13 ميليون تومان
- سودآوري فعلي با برق صنعتي: 108 دلار ماهانه (حدود 1 ميليون و 400 هزار تومان)
- سودآوري فعلي با برق صادراتي: 1/5 دلار ماهانه (حدود 19 هزار تومان)
- بازگشت سرمايه با برق صنعتي: بين 7 تا 9 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
- بازگشت سرمايه با برق صادراتي: تقريبا بازگشت سرمايه نخواهد داشت. (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
درآمد واتس ماينر ام 21 اس (Whatsminer M21S)
شركت واتس ماينر كه در توليد دستگاههاي پرقدرت و در عين حال پرمصرف، از سردمداران صنعت ماينينگ است، در سال 2019 واتس ماينر M21S را معرفي كرد كه بين استخراجكنندگان به محبوبيت بالايي دست يافت. اين دستگاه توان پردازشي 56 تراهش بر ثانيه و مصرف برقي معادل 3,360 وات دارد.
Whatsminer M21S
- قيمت: بين 20 ميليون تا 26 ميليون و 500 هزار تومان
- سودآوري فعلي با برق صنعتي: 206 دلار ماهانه (حدود 2 ميليون و 650 هزار تومان)
- سودآوري فعلي با برق صادراتي: 43 دلار ماهانه (حدود 554 هزار تومان)
- بازگشت سرمايه با برق صنعتي: بين 8 تا 10 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
- بازگشت سرمايه با برق صادراتي: بين 38 تا 50 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
درآمد واتس ماينر ام 20 اس (Whatsminer M20S)
از جمله ماينرهاي سري M شركت واتسماينر كه توان پردازشي و مصرف برق آن قابل توجه است، دستگاه واتس ماينر M20S است. قدرت هش واتس ماينر ام 20 اس، 68 تراهش بر ثانيه بوده و مصرف برق آن نيز 3,360 وات است.
Whatsminer M20S
- قيمت: بين 26 ميليون تا 30 ميليون تومان
- سودآوري فعلي با برق صنعتي: 255 دلار ماهانه (حدود 3 ميليون و 265 هزار تومان)
- سودآوري فعلي با برق صادراتي: 92 دلار ماهانه (1 ميليون و 170 هزار تومان)
- بازگشت سرمايه با برق صنعتي: بين 8 تا 9 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
- بازگشت سرمايه با برق صادراتي: بين 22 تا 26 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
درآمد بيت مين انت ماينر اِس 11 (Bitmain Antminer S11)
انت ماينر S11 كه در سال 2018 عرضه شد، قدرتي معادل 20.5 تراهش و مصرف برقي حدود 1,530 وات دارد و از پرطرفدارترين دستگاهها بين استخراجكنندگان ايراني به شمار ميآيد.
Bitmain Antminer S11
- قيمت: بين 6 ميليون تا 8 ميليون و 800 هزار تومان
- سودآوري فعلي با برق صنعتي: 74 دلار ماهانه (947 هزار تومان)
- سودآوري فعلي با برق صادراتي: 0.44- دلار ماهانه (حدود 6 هزار تومان ضرر)
- بازگشت سرمايه با برق صنعتي: بين 6 تا 9 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
- بازگشت سرمايه با برق صادراتي: بازگشت سرمايه نخواهد داشت. (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
درآمد اي بنگ اي 10.1 (Ebang e10.1)
در بين دستگاههايي كه قدرت پردازشي آنها كمتر از 20 تراهش است، نميتوان به دستگاه Ebang e10.1 اشاره نكرد كه در ردهي دستگاههايي مثل S11 قرار ميگيرد؛ البته با مصرف برق بيشتر و قدرت پردازشي كمتر. قدرت هش اين دستگاه معادل 18 تراهش و مصرف برق آن 1,700 وات است.
Ebang e10.1
- قيمت: بين 3 ميليون و 500 هزار تا 6 ميليون تومان
- سودآوري فعلي با برق صنعتي: 63 دلار ماهانه (809 هزار تومان)
- سودآوري فعلي با برق صادراتي: 17- دلار ماهانه (218 هزار تومان ضرر)
- بازگشت سرمايه با برق صنعتي: بين 4 تا 8 ماه (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
- بازگشت سرمايه با برق صادراتي: بازگشت سرمايه نخواهد داشت. (با توجه به قيمت و وضعيت فعلي شبكه بيت كوين)
تاكيد ميكنيم كه نرخهاي سودآوري با توجه به قيمت فعلي بيت كوين، وضعيت فعلي شبكه آن و نرخهاي تعريف شده محاسبه شده است و سودآوري با تغيير مقادير ياد شده، قطعا به مرور زمان تغيير خواهد كرد. اين پست هر ماه آپديت ميشود.
جمعبندي
پس از مطالعهي مقالهي حاضر، شما اكنون بايد بتوانيد به اين سؤال پاسخ دهيد كه آيا ماينينگ بيت كوين براي شخص شما سودآور است يا خير. به خاطر داشته باشيد با در نظر گرفتن همهي فاكتورهايي كه گفتيم گاهي ممكن است ماينينگ نه تنها براي شما سودآور نباشد بلكه متحمل ضرر هم شويد.
اما مسئلهاي كه در اين مقاله بسيار جالب است و به نوعي زنگ خطري براي ماينرهاي ايراني به شمار ميآيد، تغيير تعرفه برق مورد استفاده براي ماينينگ از صنعتي و حتي خانگي به برق صادراتي است. بدون شك، اين تغيير رويه به ضرر بسياري از فعالان عرصهي ماينينگ خواهد بود و بسياري از آنها را وادار ميكند دستگاه ماينر را از برق بكشند. همانطور كه مشاهده كرديد، در صورت پرداخت هزينهي برق با تعرفهي صادراتي كه گفته ميشود 965 تومان به ازاي هر كيلووات ساعت، ديگر براي بسياري از ماينرها اين فعاليت سودآوري نخواهد داشت، بلكه مالك آن بايد مبلغي را هم از جيب براي هزينهي برق بپردازد.
در نهايت، ماينينگ را نميتوان راه ميانبري براي رسيدن به ثروت دانست. اگر فرد بدون دانش و آگاهي كافي اقدام به انجام اين كار كند، چه بسا خسارت ببيند.